برروی بدنه‌ی الکتروموتور پلاکی نصب شده است که به منزله‌ی شناسنامه الکتروموتور در نظر گرفته می‌شود و تمام مشخصات الکتروموتور برروی آن درج شده است. از روی پلاک مشخصات می‌توان عواملی مانند تک فاز و یا سه فاز بودن الکتروموتور، قدرت،  تعداد دور روتور، جریان و ولتاژ نامی، فرکانس، نوع اتصال، ضریب قدرت، درجه حرارت عایقی، نوع حفاظت و… را متوجه شد. آشنایی با پلاک الکتروموتور از مهم‌ترین عواملی است که باید قبل از انتخاب الکتروموتور مناسب خود بدانید.

پلاک خوانی الکتروموتور

تمام الکتروموتورهای ایرانی و چینی مانند الکتروموتور ارسم، الکتروموتور موتوژن، الکتروموتور جمکو و … دارای پلاک مشخصات می‌باشند و معمولا اطلاعات ثبت شده در آن ها شبیه به یکدیگر است. به همین خاطر شما می‌توانید با کمک این راهنما به راحتی با پلاک خوانی الکتروموتورها آشنا شوید و الکتروموتور مناسب خود را انتخاب کنید.

پلاک خوانی الکتروموتور

1.چرخه کاری الکتروموتور

هشت حالت کاری برای الکتروموتور تعریف شده است که با حروف S1 تا S8 نمایش داده می شوند. هر یک از حروف یک حالت کاری الکتروموتور را تعریف می‌کند.

عدد مفهوم
S1 موتور در یک بار ثابت برای زمان طولانی کار می‌کند تا به تعادل حرارتی برسد.
S2 موتور در بار ثابت کار می‌کند اما نه به صورت طولانی که به تعادل حرارتی برسد.
S3 به صورت متناوب، یک دوره کار می‌کند و یک دوره حالت سکون دارد.
S4 ترتیبی از چرخه های کاری یکسان، یک زمان راه اندازی، یک زمان تحت بار قرار دارد و یک زمان سکون می‌باشد.
S5 یک زمان کارکرد، یک زمان سکون، یک زمان استارت، یک زمان ترمز
S6 یک زمان کارکرد با بار، یک زمان کارکرد بدون بار
S7 یک زمان کارکرد، یک زمان استارت و یک زمان ترمز
S8 یک زمان کارکرد با بار ثابت و سرعت از پیش تعیین شده، چند زمان کارکرد با بار ثابت و سرعت متفاوت

2. درجه حفاظت الکتروموتور

درجه حفاظت الکتروموتور، نمایش دهنده میزان حفاظت الکتروموتور از انسان، حیوان، اجسام سخت خارجی در برخورد با قسمتهای برق دار الکتروموتور و توانایی آن در برابر نفوذ آب یا مایعات دیگر است. نماد درجه حفاظت با  IP مشخش می‌شود و بعد از آن دو رقم عدد قرار می گیرد. عدد اول نشان دهنده توانایی الکتروموتور در مقابل برخورد با انسان، حیوان و اشیای خارجی است (این عدد بین 0 تا 6 است.) عدد دوم نمایش دهنده توانایی الکتروموتور در مقابل نفوذ مایعات، مخصوصاً آب است. (این عدد بین 0 تا 8 است.)

عدد اول مفهوم معنی علامت
0 بدون حفاظت در برابر تماس با اشخاص و اشیای خارجی حفاظت ندارد.
1 حفاظت در برابر اشیای خارجی بزرگ در مقابل تماس اتفاقی اشخاص و اشیا با قطر بزرگتر از 50 میلیمتر حفاظت دارد.
2 حفاظت در برابر اشیای کوچک در برابر تماس انگشت با قسمت های تحت ولتاژ و متحرک و نفوذ اشیا با قطر 12

میلی متر حفاظت دارد.

3 حفاظت در برابر اشیای کوچک در مقابل اشیای با قطر بزرگ تر از 2. 5 میلیمتر حفاظت دارد.
4 حفاظت در برابر اشیای ریز در مقابل اشیا با قطر بزرگ تر از یک میلیمتر حفاظت دارد.
5 حفاظت در برابر نفوذ گرد و غبار در مقابل نفوذ گرد و خاک به قسمت های آسیب پذیر حفاظت دارد.
6 حفاظت در برابر نفوذ گرد و غبار در برابر گرد و غبار حفاظت کامل دارد.

 

عدد اول مفهوم معنی علامت
0 بدون حفاظت در برابر تماس اشخاص و اشیای خارجی حفاظتی ندارد
1 حفاظت در مقابل نفوذ قطرات آب عمومی
2 حفاظت در مقابل نفوذ قطرات آب مایل با زاویه 15 درجه نسبت به خط عمود
3 حفاظت در مقابل پریدن آب با زاویه 60 درجه نسبت به خط عمود
4 حفاظت در مقابل پاشیدن آب در تمام جهات حفاظت می‌کند.
5 حفاظت در مقابل پاشیدن شعاعی آب در تمام جهات حفاظت می‌کند.
6 حفاظت در برابر بالا آمدن آب بدون فشار
7 حفاظت در برابر فرورفتن موتور در آب تحت فشار و زمان محدود
8 حفاظت در برابر غوطه ور بودن موتور در آب تحت فشار و زمان محدود

3.کلاس حرارتی الکتروموتور

افزایش دمای بیش از حد الکتروموتور می‌تواند برروی روند کار آن تاثیر منفی بگذارد.  تمام الکتروموتورها دمای مجازی دارند. (باید دقت کنید که از نظر دما، در شرایط مناسبی نصب شود.) و دمای بالای الکتروموتور باعث سوختن سیم بندی می شود. (کلمه  Tort برروی پلاک الکتروموتور به معنای این است که الکتروموتور برای استفاده در مناطق گرم مناسب است.)  همچنین میزان استقامت عایقی الکتروموتور در برابر حرارت، با کلاس عایقی مشخص می‌شود. نماد کلاس عایقی حروف H F B هستند و به ترتیب، دماهای ۱۳۰، ۱۵۵ و ۱۸۰ درجه سانتیگراد را تحمل می‌کنند. (این دماها به ازای دمای محیط ۴۰ درجه سانتیگراد محاسبه شده است.)

کلاس عایقی حداکثر درجه حرارت مجاز انواع عایق به کار رفته
Y 90 پنبه، ابریشم مصنوعی، الیاف پلی آمید، کاغذ، چوب، صمغ مصنوعی فرمالدئید، پرسیان
A 105 مانند کلاس Y بطوری که پس از ساختن، در لاک طبیعی یا لاک، صمغ مصنوعی یا شارلاک و غیره خیس خورده باشد. صمغ های پلی استر، لاک های روغنی
E 120

انواع مختلف سیم های لاکی یا قسمت های پرس شده با مواد پرسلولز، صمغ ملامین، صمغ فنل

B 130

الیاف شیشه ای، نوار آزبست، لاک های صمغ آلکید، لاک صمغ فنل، لاک پلی ورتان

F 155

الیاف شیشه ای، آزبست، سیم های لاکی آمید، پلی استر

H 180

الیاف شیشه ای، آزبست با صمغ سیلیکون، لاک های سیلیکون خالص

C بالا تر از 180

طلق چینی، مواد سرامیکی، شیشه، کوارتز باندهایی با الیاف شیشه ای، باندهای الیاف آزبست

 

4.نوع اتصال سیم پیچی الکتروموتور

برروی پلاک الکتروموتور معمولا  روش مناسب برای نصب الکتروموتور پیشنهاد شده است. (برای آشنایی بیشتر با انواع نصب می توانید مقاله “روش های راه اندازی الکتروموتور” را مطالعه نمایید.) همچنین می توانید از عدد ثبت شده در قسمت volt کمک بگیرید. این قسمت نمایانگر میزان توان الکتروموتور است و مشخص می کند الکتروموتور در چه ولتاژی می تواند کار کند. سپس شما با توجه به ولتاژ الکتروموتور می‌توانید تصمیم بگیرید که چه نوع راه اندازی مناسب است. (λ / ∆: دو نماد نمایش دهنده نحوه مناسب اتصال و سیم پیچی الکتروموتور هستند.)

نحوه پلاک خوانی الکتروموتور

5.تعداد فاز الکتروموتور

الکتروموتورها در دو مدل تک فاز و سه فاز تولید می‌شوند. (در پلاک الکتروموتور فاز با عبارت ” ”phase نمایش داده می‌شود.)

6.تایپ الکتروموتور

تایپ الکتروموتور (Type) نمایش دهنده عواملی مانند  Frame، فاصله مرکز شافت موتور تا محل نشیمن گاه، قطر شافت موتور و … می‌باشد.

7.توان نامی

میزان توان نامی از مهم‌ترین عواملی است که در هنگام انتخاب الکتروموتور باید به آن توجه داشته باشیم. توان نامی نمایش دهنده توان خروجی نامی همراه با ولتاژ و فرکانس است.

8.ولتاژ نامی

ولتاژ مناسبی است که الکتروموتور باید با توجه به آن کار کند و  با نماد AMP نمایش داده می شود.

9.سرعت نامی

سرعت دور موتور الکتروموتور را سرعت نامی می‌گویند و با  نماد RPM نمایش داده می‌شود. (سرعت نامی بر اساس دور در دقیقه محاسبه می‌شود.)

10.کلاس قفس روتور

نوع قفس روتور برروی پلاک الکتروموتور با حروف A,B,C و یا F نمایش داده می‌شود.

11.HERTZ

فرکانس کاری الکتروموتور را مشخص می کند. فرکانس کاری استاندارد 50 یا 60 هرتز است. (فرکانس برق ایران 50 هرتز است)

12.حداکثر دمای محیط

حداکثر دمایی که الکتروموتور می‌تواند بدون آسیب رسیدن به عایق موتورش، در شرایط بار نامی خود کار کند. (واحد آن سانتی گراد است.)

13.بازده

نسبت توان وارد شده از سمت الکتروموتور به بار می‌باشد.(توانی که الکتروموتور از شبکه می‌گیرد.)

14.استایل

در قسمت style اطلاعات مربوط به الکتروموتور که از سمت کارخانه مشخص شده است، ثبت می‌شود.

15.فریم

فریم (frame) مشخصه‌ای است که الکتروموتور به وسیله آن برای تولیدکننده به راحتی قابل شناسایی می‌شود.

16. Deg یا C;FRis

نمایش دهنده درجه حرارت بدنه الکتروموتور است که مطابق استانداردها نباید بیشتر از 50 درجه باشد.

17. زمان(time)

این فاکتور نشان دهنده حداکثر توان الکتروموتور برای کارکردن بدون تغییر و افزایش دمای بدنه است.

18.Housing

این فاکتور نوع شرایط کاری الکتروموتور را مشخص می‌کند.( اینکه الکتروموتور برای محیط سرباز مناسب است یا سرپوشیده.)

19.حروف s یا z

این حروف در پلاک نشان دهنده تعداد شیارهای استاتور هستند.

20.HP

HP توان خروجی الکتروموتور را به واحدهای اسب بخار، وات و یا کیلووات نمایش می دهد.

21.Amps

این فاکتور نمایش دهنده مقدار جریانی که الکتروموتور در بارنامی، ولتاژ و فرکانس نامی از شبکه الکتریکی دریافت می‌کند است. (در حقیقت جریان الکتروموتور را در بار کامل نمایش می‌دهد.)

22. Cosϕ

نمایش دهنده ضریب توان الکتروموتور است.

23.Serial

نمایش دهنده شماره توالی تولید موتور است.

24.YEAR

نمایش دهنده سال تولید الکتروموتور است.

25.NO

نمایش دهنده شماره سریال یا شماره ساخت الکتروموتور است.

26.KG

نمایش دهنده وزن الکتروموتور است.

27.IEC

نمایش دهنده استاندارد ساخت الکتروموتور است. (استاندارد بین المللی IEC)

درآخر

تمام موارد درج شده برروی پلاک الکتروموتور نمایش دهنده وضعیت استاندارد یک الکتروموتور است و شما برای نگهداری صحیح از الکتروموتور باید تمام موارد راچک کنید که با پلاک الکتروموتور همخوانی داشته باشند. همچنین برای خرید الکتروموتور آن اطلاعات را با نیاز خود تطابق دهید تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.